ဘဲးထံရံယါဒီးဘဲရဲးစ်တဖၣ်
ဘဲရဲးစ်ဒီးဘဲးထံရံယါခံမံၤလိာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်, ဘၣ်ဆၣ်ထဲကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်မၤထီဒါဘဲးထံရံယါန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ရဲးစ်အဃၢ်
ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်တမုာ်, တိးကွ့တၢ်ဘၣ်တမုာ်, ကလုၢ်အပီၤညိး, သးနါ ပှၢ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ် (ကလံၤကျိၤညိး), ဒီးအါတက့ၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါတဖၣ်န့ၣ်လီၤႋ
ညီနူၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ညီဒိၣ်န့ၣ်ဘဲးထံရံယါတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်န့ၣ်လီၤႋ ပှၤဘၣ်န့ၣ်တၢ်ဆါတခါဃီဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤမ့ၢ်အါန့ၣ်ဒံးတဂၤန့ၣ် တၢ်အံၤလီၤဂာ်ဒံးတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရး(စ)တၢ်ဆါဃၢ်ႋ
ဒုးဆိးက့နၤသ့ဒံးသိးဒီးတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးထံရံယါတၢ်ဆါဃၢ်အသိးႋ
ညီနူၢ်ကိညၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ 4–5 တီၢ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် ကယံာ်သၢနွံလၢကဘျါက့ၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤႋ
- ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ် တမၤဘျါ ဘဲရဲးစ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်ဘၣ်
တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘံးထံရံယါတၢ်ဆါဃၢ်
တၢ်ထံၣ်န့ၢ်စှၤန့ၣ်ဒံးတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရဲးစ်ဃၢ်တဖၣ်ႋ
တရၤလီၤသးလၢပှၤတဂၤဆူအဂၤတဂၤအအိၣ်ညီဒံးသိးဒီးတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရဲးစ်ဃၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်အဒိလၢအညီနူၢ်မၤသးတဖၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ကိာ်ယူၢ်ညိးတၢ်ဆါ (Strep throat) ဒီး တၢ်ပသိၣ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ်အကလုာ်တနီၤႋ
- ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်မၤဘျါတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးထံရံယါဃၢ်န့ၢ်, ဘၣ်ဆၣ်တလိၣ်ကိးဘျီဒဲးဘၣ်
ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါအဃၢ်
စူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤလၢတၢ် တြီဃာ်ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်အါထီၣ်အဂီၢ်ႋ
တၢ်သ့စု
တၢ်သ့စုမ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်အတၢ်ရၤလီၤသးန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်လိၤကိၢ်
တၢ်လိၤကိၢ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲ ပမိၢ်ပှၢ်အတၢ်ကိၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ညီနုၢ်မ့ၢ်၀ဲလဲပဆိးက့အဃိန့ၣ်လီၤႋ အဒိ – ဖံးဘ့ၣ်ထီၣ်ဂီၤ, ကိၢ်အူ, ဒီးဃ့ထီ, ဖဲတံာ်လာ်ပူၤဒၣ်လဲၣ်, မ့ၢ်တၢ်လိၤကိၢ်အပနီၣ်န့ၣ်လီၤႋ
နတၢ်ကိၢ်အနီၣ်ဂံၢ်မ့တမ့ၢ်နဖိအတၢ်ကိၢ်နီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢနထိၣ်အီၤလၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်လိၤကိၢ်-
မၤစၢၤမိၢ်ပှၢ်လၢကတြီဆၢတၢ်ဆါဘၣ်ဂာ်
ကဲထီၣ်အသးသ့လၢတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရဲးစ်ဒီးဘဲးထံရံယါအဃၢ်ခံမံၤလိာ်
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- တၢ်လိၤကိၢ်မ့ၢ်တၢ်လၢအဒီသဒၢတၢ်အတၢ်မၤအကျဲလၢအမၤစၢၤမိၢ်ပှၢ်တၢ်ကျဲးစၢၤမၤနၢၤတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်လီၤႋ တၢ်လိၤကိၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရဲးစ်ဒီးဘဲးထံရံယါအဃၢ်ခံမံၤလိာ်အဃိသ့န့ၣ်လီၤႋ
- နမ့ၢ်သူကသံၣ် acetaminophen မ့တမ့ၢ် ibuprofen တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ဖးကွၢ်အတၢ်နဲၣ်ကျဲတက့ၢ်ႋ
- ကူတၢ်ကၤတၢ် မ့တမ့ၢ် ဒုးကူသိးထီၣ်နဖိ လၢတၢ်အဘူ လၢတၢ်ကခုၣ်ဘၣ်နၤအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ်တဂိၢ်ကနိးဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဂိၢ်ကနိးမၤအါထီၣ်တၢ်ကိၢ်အဃိန့ၣ်လီၤႋ ပၢၤဃာ်ဒၢးပူၤအတၢ်ကိၢ်တၢ်ခုၣ်နီၣ်ဂံၢ်ကဘၣ် 20° စဲလ်စံၣ်ယၢၢ် မ့တမ့ၢ် ခုၣ်ဘၣ်နၤမုာ်မုာ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- အိတၢ်အထံအနိလၢအခုၣ်တဖၣ်အါအါႋ ဒုးအိနဖိဒီးတၢ်အထံအနိလၢအခုၣ်(မ့တမ့ၢ်)တၢ်ခုၣ်ကိၣ်လိၣ်ဖဲအပၢၢ်ထီၣ်အခါန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
ပှၤကိးဂၤလၢအသးနံၣ်အိၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲး တၢ်ကိၢ်မ့ၢ်ထီၣ်အီၤ ဒီးဖံးဘ့ၣ်ပြုထီၣ် ဒီးအိၣ်ဘၣ်လၢသမူးဖိရၤလီၤသးအလီၢ်န့ၣ် ဆဲးကျိး 811 လၢနကဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်ႋ
တၢ်ဘၣ်တမုၣ်ဒီးနါအ့ၣ်ထံယွၤ
တၢ်ဘၣ်တမုာ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိဘဲရဲး(စ်) ဘဲရဲးစ်လီၤဆီလိာ်သးအိၣ်ကဘၣ် 200 ဃၣ်ဃၣ်လၢအဒုးအိၣ် ထီၣ်တၢ်ဘၣ်တမုာ်န့ၣ်လီၤႋ ဖိသၣ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဘၣ်တမုၣ် 8–10 ဘျီလၢတနံၣ်တီၢ်ပူၤႋ ပှၤနီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်ဒိးန့ၣ်တၢ်လိၤကိၢ်ဘၣ်တမုၣ်မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သူၣ်ထီၣ်ဂံၢ်တြီဆၢတၢ်ဆါထီဒါဘဲရဲးစ်တနီၤအဃီႋ ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တမၤထီဒါတၢ်ဘၣ်တမုၣ်ဘဲရး(စ်)ဘၣ်ႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်-
အခီၣ်ထံးန့ၣ်, ခိၣ်သၣ်ဃံဆါ, လိၤကိၢ်, ဒီးမဲာ်ချံအထံထီၣ်၀ံၤဒီးတၢ် နါအ့ၣ်ထံယွၤပိာ်ထွဲထီၣ်အခံ, တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဘိဆါ, တၢ်ကဆဲ, ဒီးတၢ်ကူး တဖၣ်န့ၣ်လီၤ
- အခီၣ်ထံးန့ၣ်နနါအ့ၣ်ထံတဖၣ်ဆှံ၀ဲ ဘၣ်ဆၣ်လၢခံက့ၤအ ထံပံာ်ထီၣ် အလွဲၢ်ထီၣ်ဘီမ့တမ့ၢ် ထီၣ်လါဟ့န့ၣ်လီၤ
တၢ်ဒီသဒၢ-
- သ့နစုလၢတၢ်ဒီသဒၢတၢ်ရၤလီၤဘဲရဲးစ်လၢအဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်တမုာ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- သိၣ်လိနဖိလၢအကသ့အစုန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- အိထံအါအါ, ဒ်သိးနတၢ်ကိၢ်တၢ်ခုၣ်ပတီၢ်ကဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးအဂီၢ်ႋ
- ဆိကမိၣ်နီၤဖးတၢ်စူးကါ acetaminophen (ကသံၣ်မၤစၢ်လီၤတၢ်အဆါ) မ့တမ့ၢ် ibuprofen (ဂာ်မၤဘျါတၢ်အဆါမ့တမ့ၢ်တၢ်ညိးထီၣ်) (ဒ်လၢလံာ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအစူၢ်ပူၤသိး) ဖဲပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်တမုၣ်လၢအဘၣ်ပှၤ တမုာ်တလၤခါန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- နမ့ၢ်ဘၣ်တမုၣ် မ့တမ့ၢ်ကွၢ်ထွဲပှၤလၢအဘၣ်တမုၣ်န့ၣ်, သ့နစုခဲအံၤ ခဲအံၤလၢတၢ်တြီဃာ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်ဆူပှၤဂၤအအိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကသံၣ်မၤဘျါတၢ်နါဒ့ဘံး မ့တမ့ၢ်ကသံၣ်တၢ်ကူးအထံ ကမၤဘျါတၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်, ဘၣ်ဆၣ်တမၤစှၤလီၤတၢ်ဘၣ်တမုၣ်အ တၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်- တဘၣ်ဒုးအိကသံၣ်တဖၣ်အံၤလၢဖိသၣ်အိနုၢ်မ့တမ့ၢ်ဖိသၣ်ဃု နံၣ်ဆူအဖီလာ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်- ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကသံၣ်မၤဘျါတၢ်နါဒ့ဘံး မ့တမ့ၢ်ကသံၣ်တၢ်ကူးအ ထံအကျါကအိၣ်ဒီးကသံၣ်မၤလီၤတၢ်ကိၢ်န့ၣ်လီၤႋ ဖးကသံၣ်အလံာ်နဲၣ်ကျဲ မ့တမ့ၢ် သံကွၢ်နကသံၣ်သရၣ် ပှၤလၢအဟ့ၣ်နၤကသံၣ် ဒ်သိးတၢ်သူကသံၣ်သုတအါတလၢအဂ့ၢ်အဂီၢ်ႋ
စူးကါအံသၣ်ထံ (ကသံၣ်အံသၣ်ပှံၢ်လီၤထံ) စီၤလီၤနါဒ့ပူၤလၢတၢ်ကူစါ တၢ်နါဒ့တံၢ်ဘံးအဂီၢ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢဖိသၣ်အိနုၢ်ဒီးဖိသၣ်ဟးလိသီက တီၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ စူးကါကသံၣ်အံသၣ်ထံလၢတၢ်စီၤလီၤအီၤ မ့တမ့ၢ် ပှ့ၤ အီၤလၢတၢ်ဆါအီၤ မ့တမ့ၢ် မၤလၢနနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်နဲႋ
တၢ်တ့အံသၣ်ထံကသံၣ်စီၤလၢဟံၣ်
ကျဲၣ်ကျီဃုာ်တပူၤဃီ-
- ဖီသံးထံ (ပှ့ထံလီၤလီၤဆီဆီအမံလၢ distilled water) 1 ခွး (240 မံလံၣ်လံထၢၣ်) (မ့ၢ်စူးကါထံဟဲလၢ ထံပီၤနိးပူၤန့ၣ်, ချီအီၤတမံးနံးလၢမၤသံဆိတၢ်အဃူးအဃၢ်၀ံၤပာ်ခုၣ်တုၤ အကလၢၤ)
- အံသၣ် ½ နီၣ်တၢၤဖိ (2.5 ကြမ်)
- ဆီၣ်ဒၣ်ကမူၣ်တ့ကိၣ် ½ နီၣ်တၢၤဖိ (2.5 ကြမ်)
ထၢနုာ်လီၤကသံၣ်အံသၣ်ထံကျဲၣ်ကျီလၢပလီကဆှီအပူၤဃုာ်ဒီးနီၣ်စီၤလီၤတၢ်, မ့တ့မ့ၢ်ပလီဘံးလီၤတၢ်အပူၤ(အိၣ်၀ဲဒၣ်ဖဲတၢ်ဆါကသံၣ်အလီၢ်) န့ၣ်လီၤႋ နစူးကါ ကသံၣ်စဲးပီၤဖျၢၣ်သ့စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႋ ကျဲၣ်ကျီန့ၣ်ကသံၣ်အံသၣ်ထံအသီ 3 သီတဘျီႋ
လၢတၢ်စူးကါအီၤ-
- ဆ့ၣ်နီၤလီၤဒီးဘိးဒ့ခံထီၣ်နခိၣ်လၢနလီၢ်ခံတပၤတစဲးႋ တဘၣ်မံနီၤလီၤတဂ့ၤႋ ပာ်လီၤနီၣ်စီၤလီၤတၢ်, ကသံၣ်စဲးပီၤဖျၢၣ်အစိးနါ မ့တမ့ၢ် ပလီဘံးယံၤ ဒီးနါစ့ၤ(နါဒ့) ပူၤတစဲးႋ စီၤလီၤမ့တမ့ၢ်ခးဖှိးထီၣ်ထံကဖီလီဖိစှၤလီၤစီၤဆူနါဒ့ပူၤႋ မၤကဒီးဒံးလီၢ်လီၢ်ဆူနါဒ့အ၀ဲတပူၤအပူၤႋ ထွါကွံာ်နီၣ်စီၤလီၤတၢ်ဒီးတၢ်ကံညၣ်ကဆှီ မ့တမ့ၢ် စးခိကပုာ်ဖဲတၢ်စူးကါအီၤ၀ံၤအလီၢ်ခံႋ
တိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်
တိကွ့တၢ်ဘၣ်တမုၣ် (မ့တမ့ၢ်တၢ်လိၤကိၢ်ဘၣ်တမုၣ်) ကဲထီၣ်အသး ခီဖျိဘဲရဲးစ်န့ၣ်လီၤႋ ပှၤနီၢ်ဒိၣ်လၢအိၣ်ဒီးတိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်တဖၣ်ရၤလီၤဘဲရဲးစ်ဆူပှၤအဂၤအအိၣ်လၢ 3–5 တီၢ်ပူၤဖဲတၢ်ဆါအပနီၣ်ဖျါထီၣ်ခါန့ၣ်လီၤႋ ဖိသၣ်လၢအိၣ်ဒီးတိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်တဖၣ်ရၤလီၤ ဘဲရဲးစ်ဆူပှၤအဂၤအအိၣ်ယံာ်န့ၣ်ဒံး 7 သီတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်-
- တၢ်လိၤကိၢ်/တၢ်ဂိၢ်ကနိး
- ခိၣ်သၣ်ဃံဆါ
- ညၣ်ထူၣ်မ့တမ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်ဆါ
- တူၢ်ဘၣ်လၢလီၤဘှံး
- ကိာ်ယူၢ်ဆါ
- နါအ့ၣ်ထံယွၤမ့တမ့ၢ်နါဒ့တံၢ်ဘံး/ကဆဲ
- ကူး
တၢ်ဒီသဒၢ-
- ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်တနံၣ်တဘျီႋ
- သ့နစု, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲနအိၣ်ဒီးပှၤလၢအဆိးက့တဂၤ၀ံၤအလီၢ်ခံႋ သိၣ်လိနဖိဘၣ်ဃးတၢ်သ့စုအဂ့ၢ်ႋ
- ကးဘၢနနါဒ့ခံဒီးကိာ်ပူၤဖဲနကဆဲမ့တမ့ၢ်ကူးအခါႋ
- သိၣ်လိနဖိလၢကစူးကါတၢ်သါထီၣ်သါလီၤအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီဖဲပှၤတ၀ၢပူၤႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- အိန့ၢ်တၢ်အထံအါအါ ဒ်အမ့ၢ်ထံႋ
- ဟံးန့ၢ်တၢ်အိၣ်ဘှံးလၢလၢလီၣ်လီၣ် မ့တမ့ၢ် ပျဲအိၣ်ဘှံးနဖိလၢလၢလီၣ်လီၣ်ႋ အိၣ်လၢဟံၣ် မ့တမ့ၢ် မၢနဖိအိၣ်လၢဟံၣ်ဖဲအဆိးက့အခီၣ်ထံးစှၤသီအတီၢ် ပူၤလၢကအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါဒီးလၢတၢ်တြီဃာ်တၢ်ဆါရၤလီၤသးဆူပှၤဂၤအအိၣ်ဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- နမ့ၢ်သူကသံၣ် acetaminophen မ့တမ့ၢ် ibuprofen တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ဖးကွၢ်လံာ်အတၢ်နဲၣ်ကျဲ လၢနလိၤကိၢ်, ခိၣ်သၣ်ဃံဆါ, ဒီးလၢနလိၤတကံတကးအဂီၢ်တက့ၢ်ႋ
တိးကွ့တၢ်ဘၣ်တမုာ်အဆၢကတီၢ်ညီနူၢ်စးထီၣ်သးဖဲလါနိၤ၀့ဘၢၣ်မ့တမ့ၢ်လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ်ကိးနံၣ်ဒဲးဒီးလၢာ်ကွံာ်ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်မ့တမ့ၢ်လါမ့ၤတီၢ်ပူၤႋ
တဘျီတခီၣ်, တိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ပသိၣ်တၢ်ခုၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ႋ
နါဒ့ပူၤဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်
နါဒ့ပူၤ မ့ၢ်တၢ်မၤပှဲၤလီၤကလံၤအလီၢ်ဖဲနါဒ့ဒီးမဲာ်ချံကပိာ်ကပၤႋ တၢ်ဆါနါဒ့ညိးထီၣ်နးနးကဲထီၣ်သးဖဲတၢ်အထံအနိသူၣ်ထီၣ်သးဖဲနါဒ့အပူၤႋ
တၢ်ဆါနါဒ့ညိးထီၣ်နးနးအါတက့ၢ်ကဲထီၣ်အသးဖဲတၢ်ဘၣ်တမုၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဘၣ်တမုၣ်အါတက့ၢ်တဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါနါဒ့ညိးနး နးဘဲးထံရံယါဘၣ်ႋ တၢ်ဆါနါဒ့ညိးနးနးအပနီၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်နးထီၣ်၀ဲဒီးအိၣ်ယံာ်န့ၣ်ဒံးတၢ်ဘၣ်တမုၣ်တၢ်ဆါႋ
တၢ်မၤနီၣ်- တၢ်ဆါအပနီၣ်မ့ၢ်ဖျါဃုာ်ဒီးတၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါဒီး/မ့တမ့ၢ်တၢ်ကူးအဃိ န့ၣ်, ကွၢ်ဖဲ တၢ်ဘၣ်န့ၢ်တၢ်ခုၣ် ဒီး တိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ် အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်-
- မဲာ်သၣ်ဆါ မ့တမ့ၢ် ထုးဃံးအသး, ခိၣ်သၣ်ဃံဆါ, မဲဆါ, တူၢ်ဘၣ်လၢလီၤဘှံး, ကူး, လိၤကိၢ်ထီၣ်ႋ
- နဒ့ခံတံၢ်တၢၤ နါအ့ၣ်ထံအလွဲၢ်ဘီ မ့တမ့ၢ် အလွဲၢ်လါဟ့ ယွၤလီၤယံာ်န့ၣ် 10 သီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အပနီၣ်လၢနကလိၣ်ဘၣ် ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါအဃၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- နမ့ၢ်သူကသံၣ် acetaminophen မ့တမ့ၢ် ibuprofen တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ဖးကွၢ်အလံာ်တၢ်နဲၣ်ကျဲလၢ တၢ်လိၤတကံတကး ဒီးတၢ်လိၤကိၢ် အဂီၢ် တက့ၢ်ႋ
- လၢဖိသၣ်အဂီၢ်, စူးကါအံသၣ်ထံ စီၤလီၤ မ့တမ့ၢ် တမ့ၢ်ပြိအီၤ လၢတၢ်မၤ စၢၤကိညၣ်ထီၣ်နါအ့ၣ်ထံယွၤ (ကွၢ်ဖဲ တၢ်ဘၣ်တမုၣ်/နါအ့ၣ်ထံယွၤတၢ်မၤ အကျဲဂီၢ်ဖဲကဘျံးပၤ 9)– လၢပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, ကသံၣ်အံသၣ်ထံပှံၤလီၤန့ၣ် မၤတၢ်ဂ့ၤဒိၣ်လီၤႋ
- ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကသံၣ်မၤဘျါတၢ်နါဒ့ဘံးကမၤကိညၢ်ထီၣ်တၢ်နါဒ့တံၢ်ဘံးဘၣ်ဆၣ်တမၤစှၤလီၤတၢ်ဆိးက့အတၢ်ဆၢကတီၢ်ယံာ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်- တဘၣ်ဒုးအိကသံၣ် မၤဘျါတၢ်နါဒ့ဘံး တဖၣ်အံၤလၢ ဖိသၣ်အိနုၢ် မ့တမ့ၢ် ဖိသၣ်ဃု နံၣ်ဆူအဖီလာ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်- ကသံၣ်မၤဘျါတၢ်နါဒ့ဘံးကအိၣ်ဒီးကသံၣ်မၤလီၤတၢ်ကိၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်ႋ ဖးကသံၣ်အလံာ်နဲၣ်ကျဲ မ့တမ့ၢ် သံကွၢ်နကသံၣ်သရၣ် ပှၤလၢအဟ့ၣ်နၤကသံၣ် ဒ်သိးတၢ်သူကသံၣ်သုတအါတလၢအဂ့ၢ်အဂီၢ်ႋ
ဘဲးထံရံယါဒီးဘဲရဲးစ်ခံမံၤလၢာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါနါဒ့ညိးနးနး
(ဘဲရဲးစ် တုၤ 200 ဃာ်ဃာ်)。
ကိာ်ယူၢ်ဆါ
တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါညီနူၢ်ဟဲဃုာ်ဒီးတၢ်ဘၣ်တမုၣ် အါတက့ၢ်တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါကဲထီၣ်သးခီဖျိဘဲရဲးစ်န့ၣ်လီၤႋ ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တမၤစၢၤတၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါလၢအကဲထီၣ်သးခီဖျိဘဲရဲးစ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါတနီၤကဲထီၣ်သးခီဖျိ Streptococcus တဖၣ် ဘဲးထံရံယါႋ တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါမ့ၢ်အိၣ်ဃုာ်ဒီးနါအ့ၣ်ထံယွၤ, ကူး, ကလုၢ်ဘံး, မဲာ်ချံ ဂီၤ, မ့တမ့ၢ် ဟၢဖၢလူ, တၢ်အံၤလီၤဂာ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိဘဲရဲးစ်ဒီးတ မ့ၢ်ကိၣ်ယူၢ်ညိးတၢ်ဆါဘၣ်ႋ
နကသံၣ်သရၣ်ကဘၣ်မၤကွၢ်နၤးဒ်သိအတဲနၤလၢနန့ၢ်ဘၣ်ကိၢ်ယူၢ်ညိးတၢ်ဆါကသ့အဂီၢ်ႋ
- တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါမ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဘၣ်တမုာ်အဃိ, တၢ်အံၤအါတ က့ၢ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိဘဲရဲးစ်အဃိ နတလိၣ်မၤကွၢ်နကိာ်ယူၢ်ဘိဘၣ်ႋ
- နမ့ၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်တမုၣ်အတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်, နကသံၣ်သရၣ် ကထွါနကိာ်ယူၢ်ဘိလၢတၢ်မၤကွၢ်တၢ်ဆါအဂီၢ်လၢကနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါအံၤကဲထီၣ်သးလၢဘဲးထံရံယါမ့တမ့ၢ်ဘဲအဃိန့ၣ်လီၤႋ တၢ်မၤကွၢ်အစၢကန့ၢ်၀ဲဒၣ်လၢ 48 နၢ်ရံၣ်တီၢ်ပူၤႋ
- တၢ်ဆါဃၢ်မ့ၢ်တဖျါဘၣ်န့ၣ်, ကသံၣ်မၤသံတၢ် ဆါဃၢ်တမၤတၢ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢကိာ်ယူၢ်ဆါကဲထီၣ်သးမ့ၢ်လၢဘဲရဲးစ် အဃိန့ၣ်လီၤႋ
- တၢ်ဆါဃၢ်မ့ၢ်ဖျါန့ၣ်, နကသံၣ်သရၣ် ကဟ့ၣ်နၤကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်လီၤႋ
- ဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂၤတဖၣ် မ့ၢ်တဆိးက့ဘၣ်န့ၣ် တလိၣ်မၤကွၢ်အသးဘၣ်ႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- အိန့ၢ်တၢ်အထံအါအါ ဒ်အမ့ၢ်ထံႋ
- နမ့ၢ်သူကသံၣ် acetaminophen မ့တမ့ၢ် ibuprofen တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ဖးကွၢ်လံာ်အတၢ်နဲၣ်ကျဲလၢတၢ်ကိာ်ယူၢ်ဘိဆါ ဒီးတၢ်လိၤကိၢ် အဂီၢ် တက့ၢ်ႋ
- လၢဖိသၣ်ဃုနံၣ်ဆူအဖီခိၣ်ဒီးပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကိၢ်လိၣ်အဟဲဟးမၤစၢ်လီၤတၢ်ဆါသ့လီၤႋ
တၢ်မၤနီၣ်- ဖိသၣ်လၢအညါစၢ်လီၤတဖၣ်တၢ်တကြၢးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဆၢကိၢ်လိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢ ကိာ်ယူၢ်ဘိ ကကတာ်အဃိႋ - လၢဖိသၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, သပှၢၤကိာ်ပူၤဒီးအံသၣ်ထံ ကလၢၤကလၢၤန့ၣ် ကမၤကိညၣ်ထီၣ်ကိာ်ယူၤဘိဆါန့ၣ်လီၤႋ ကျဲၣ်ကျီ အံသၣ် ½ နီၣ်တၢၤဖိ ဃုာ်ဒီးထံကလၢၤ 1 ခွး (250 မံလံၣ်လံထၢၣ်) သ့သပှၢၤကိာ်ပူၤလၢ 10 စဲးကးတီၢ်ပူၤႋ မၤအီၤ 4–5 ဘျီလၢတနံၤတီၢ်ပူၤသ့ႋ
ဖဲနၤဒီးနဖိကိညၢ်ထီၣ်န့ၣ် နဟူးနဂဲၤဒံးအညီနုၢ်အသိးသ့န့ၣ်လီၤႋ
နၢ်ပူၤဆါ
Eustachian ကျိၤတဘိအံၤ ဆဲးကျိးလိာ်အသးလၢနၢ်ပူၤအခၢၣ်သးဒီးကိာ်ယူၢ်ဘိအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤႋ မ့ၢ်လၢဖိသၣ်ဆံးန့ၣ်အတၢ်ပီၤတဘိအံၤ၀ဲအဃိကတာ်အသးသ့၀ဲခီဖျိလၢဘၣ်တၢ်ခုၣ်လီၤႋ တၢ်ကတၢ်ထီအံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါသ့၀ဲန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢပကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်လၢ ဖိသၣ် 70-80 မျးကယၤ လၢအဒိးန့ၢ်နၢ်ပူၤတၢ်ဘၣ်ရဂာ်တၢ်ဆါ ကဘျါက့ၤ၀ဲလၢပတသူကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ နၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်တနီၤ မ့ၢ်လၢဘဲရဲးစ်ဒီးတနီၤမ့ၢ်လၢဘဲးထံရံ ယါအဃိန့ၣ်လီၤႋ ကသံၣ်သရၣ်ကတဲနၤလၢကွၢ်အတၢ်အိၣ်သးဒီးအိၣ်ခိးန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်-
- တၢ်လိၤကိၢ်
- နၢ်ဆါ
- တၢ်သူၣ်အ့န့သးအ့န့
တၢ်ဒီသဒၢ-
- သ့နစုခဲအံၤခဲအံၤဒီးသိၣ်လိၣ်နဖိဘၣ်ဃးတၢ်သ့စုအဂ့ၢ် မ့ၢ်လၢနၢ်ဘၣ်ဂာ် န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်အါတက့ၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲတၢ်ဘၣ်တမုၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံႋ
- နတဘၣ်အိမိာ်ထူလၢနဖိအကပိာ်ကပၤဘၣ်ႋ
- တဘၣ်ဒုးအိဖိသၣ်တၢ်နုၢ်ထံပလီဖဲအမံနီၤလီၤအကတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- နမ့ၢ်သူကသံၣ် acetaminophen မ့တမ့ၢ် ibuprofen တခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ ဖးကွၢ်လံာ်အတၢ်နဲၣ်ကျဲလၢတၢ်လိၤတကံတကး ဒီးတၢ်လိၤကိၢ် အဂီၢ် တက့ၢ်ႋ
- ပာ်လီၤတၢ်ကံညၣ်ကလၢၤလၢနၢ်ကုအလိၤႋ
- နမ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ်နၢ်ပူၤတၢ်ဘၣ်ဂာ်တၢ်ဆါန့ၣ် antihistamines ဒီး decongestants ကသံၣ်တမၤစၢၤနၤဘၣ်ႋ
- လၢတၢ်အိၣ်သးတနီၤအဖီခိၣ်နကသံၣ်သရၣ်ကဟ့ၣ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်ဖဲတၢ်အမၤကွၢ်နဖိအနၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤႋ
- ခီဖျိလၢတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်လၢဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်အဃိ တဘၣ်ဒုးအီၣ်ကသံၣ်မၤသံ တၢ်ဃၢ်ယံာ်ယံာ်လၢကဒီသဒၢနၢ်ပူၤတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဘၣ်ႋ
တၢ်ကူး
အါတက့ၢ်တၢ်ကူးကဲထီၣ်လၢပှၤနီၢ်ဒိၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်ခီဖျိတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲရၢး(စ်) အဃၢ်တဖၣ်လၢကလံၤကျိၤအပူၤ (ကွၢ်လံာ်တိၤဃ့လၢတၢ်ဖီလာ်) တၢ်ကြၢးစူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်ထဲလၢတၢ်ကူးအဂီၢ် ဖဲပှၤဆါအိၣ်ဒီး ပသိၣ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ်မ့ၢ်လၢဘဲးထံရံယါ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤကွၢ် အဆၢဘၣ်န့ၢ် pertussis တၢ်ဆါ(တၢ်ကူးဖးထီ)အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်-
- တၢ်လိၤကိၢ်, တၢ်ကူး, ဒီးသးနါပှၢ်ဆါႋ
- တၢ်ကူးထီၣ်ဒီးကဟး လၢကအိၣ်ဒီးအလွဲၢ်ဘီမ့တမ့ၢ်လါဟ့ႋ တၢ်အံၤအခီပညီတမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးထံရံယါတၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
- တၢ်သါဃံးအသီၣ်ကအိၣ်ထီၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်- အိၣ်ဒီးကလံၤကျိၤညိး, ပှၤ 45% ကူးဒံးလၢ 2 နွံတီၢ်ပူၤႋ ပှၤ 25% ကူးဒံးလၢ 3 နွံတီၢ်ပူၤ
တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ | တၢ်အလီၢ် | သးနံၣ်အကရူၢ် | ဒုးအိၣ်ထီၣ် |
ကလုၢ်အပီၤညိး | ကလုၢ်အကျိၤ | ဖိသၣ်လၢအဒိၣ်ထီၣ် / ပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ် | ဘဲရဲးစ် |
ကလုၢ်အပီၤညိး | ကလုၢ်အကျိၤဒီး | ဖိသၣ်နီၢ်ဆံး | ဘဲရဲးစ် |
ကလံၤကျိၤညိး 1 | တၢ်သါထီၣ်သါလီၤပီၤဘိတဖၣ်(ဒိၣ်) | ဖိသၣ်လၢအဒိၣ်ထီၣ် / ပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ် | ဘဲရဲးစ် |
ပသိၣ်ကျိၤအံၣ်ဖိတဖၣ်ညိး | တၢ်သါထီၣ်သါလီၤပီၤဘိတဖၣ်(ဆံး) | ဖိသၣ်အိနုၢ် | ဘဲရဲးစ် |
ပသိၣ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ် | ကလံၤအထၢၣ်ဖိတဖၣ် | သးနံၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲး | ဘဲးထံရံယါ မ့တမ့ၢ်ဘဲရဲးစ် |
တၢ်ကူးဖးထီ | နါဒ့ဆူပသိၣ် | သးနံၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲး | ဘဲးထံရံယါ |
1ပှၤဆါလၢအိၣ်ဒီးပသိၣ်တၢ်ဆါနးနးယံာ်ထၢတဖၣ်တဘျီတခီၣ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးထံရံယါတၢ်ဆါအဃၢ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အကလံၤကျိၤညိးအခါႋ
တၢ်ကွၢ်ထွဲရဲၣ်ကျဲၤ-
- အိန့ၢ်တၢ်အထံအါအါ ဒ်အမ့ၢ်ထံႋ
- ကသံၣ်တၢ်ကူးမၤစၢၤဖိသၣ်လၢအနီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်မၤနီၣ်– တဘၣ်ဒုးအိကသံၣ်တဖၣ်အံၤလၢဖိသၣ်အိနုၢ်မ့တမ့ၢ်ဖိသၣ်ဃု နံၣ်ဆူအဖီလာ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
တၢ်မၤနီၣ်– ကသံၣ်ကူးအထံပံာ်အိၣ်ဒီးတၢ်မၤလီၤတၢ်ကိၢ်ကသံၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤႋ နမ့ၢ်အိကသံၣ်လၢအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ဖးအလံာ်နဲၣ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲး မ့တမ့ၢ် မၤလီၤတံၢ်အီၤဒီးပှၤဆါကသံၣ် မ့တမၢ် နကသံၣ်သရၣ် ဒ်သိးနတသူအီၤအါတလၢ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ - ကသံၣ်တၢ်ကူး မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကမၢၤ ယိယိဖိမၤစၢၤဖိသၣ်လၢအနီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးပှၤနီၢ်ဒိၣ်တဖၣ်သ့ႋ တဘၣ်သူကသံၣ်တၢ်ကိးလၢအပာ်ဃုာ်ဒီးကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်ဘၣ်
တၢ်မၤနီၣ်– ကသံၣ်ကူးလၢတၢ်ကမၢၤအီၤတဖၣ် တၢ်တကြၢးဟ့ၣ်ဖိသၣ်သးနံၣ်စှၤ န့ၣ်ဃုနံၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ကလီၤကတၢၤအဃိန့ၣ်လီၤႋ - မၤကွၢ်နသးနါပှၢ် (X-ray) လၢနကသ့ၣ်ညါဘၣ်ပသိၣ်ဘၣ်ဘဲးထံရံယါအဂီၢ်ႋ ဖဲနန့ၢ်ဘၣ်ပသိၣ်ဘၣ်ဘဲးထံရံယါန့ၣ် ညီနုၢ်တၢ်ကဟ့ၣ်နၤကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်ဆါအပနီၣ်ဖျါထီၣ်လီၤဘၣ်ယိၣ် နးနးတဖၣ်လၢကြၢးထံၣ်လိာ်သး ဒီးကသံၣ်သရၣ်စဲၣ်နီၣ်
တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်အံၤလိၣ်ဘၣ်ကသံၣ်သရၣ်ဒိၣ်ဒီး ကသံၣ်သရၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ
တၢ်လိၤကိၢ်-
- ဖဲဖိသၣ် 3 နံၣ်ဆူအဖီလာ်လိၤကိၢ်န့ၣ်, ကဘၣ်လဲၤထံၣ်ကသံၣ် သရၣ်တဘျီဃီႋ
- ဖဲဖိသၣ်လၢအိၣ်ဒီးသးနံၣ်ပတီၢ်ကိးပတီၢ်ဒဲးလိၤကိၢ်အဖျါလၤဆီန့ၣ် ကဘၣ်လဲၤထံၣ်ကသံၣ်သရၣ်တဘျီဃီႋ
- ဖဲဖိသၣ်လၢအိၣ်ဒီးသးနံၣ်ပတီၢ်ကိးပတီၢ်ဒဲးအလိၤကိၢ်အါန့ၣ် 3 သီ, အ၀ဲသ့ၣ်ကြၢးလဲၤထံၣ်ကသံၣ်သရၣ်လၢ 24 နၣ်ရံၣ်တီၢ်ပူၤႋ
နၢ်ပူၤဆါ
လဲၤထံၣ်လိာ်ကသံၣ်သရၣ်ဖဲဖိသၣ်အနၢ်မ့ၢ်ဆါဒီး-
- အ၀ဲသ့ၣ်တၢ်ကိၢ်ထီၣ်ဒိၣ်– မ့တမ့ၢ်
- အ၀ဲသ့ၣ်ဖျါလီၤဆီ– မ့တမ့ၢ်
- အ၀ဲသ့ၣ်အလိၤထီၣ်ဂီၤမ့တမ့ၢ် ညိးထီၣ်ဖဲအနၢ်ကုချၢဃံ– မ့တမ့ၢ်
- အ၀ဲသ့ၣ်အနၢ်ကုဆီၣ်ဃီၤသးဆူတၢ်မဲာ်ညါတပၤ– မ့တမ့ၢ်
- အ၀ဲသ့ၣ်အနၢ်ဆါနးနးဒံးယံာ်န့ၢ် 24 နၣ်ရံၣ်တီၢ်ပူၤ ဖဲအစူးကါ acetaminophen (ကသံၣ်မၤစၢ်လီၤတၢ်အဆါ) မ့တမ့ၢ် ibuprofen (ဂာ်မၤဘျါတၢ်အဆါမ့တမ့ၢ်တၢ်ညိးထီၣ်) ဒၣ်လဲၣ်ကတီၢ်ႋ
ပှၤနီၢ်ဒိၣ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်လိၤကိၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဂၤတဖၣ်ထီဘိကြၢးထံၣ်ဒီးကသံၣ်သရၣ်ဒိၣ်ဒီ သရၣ်ကွၢ်ပှၤဆါတဖၣ်လၢအတၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်နးထီၣ်ႋ
လၢ Alberta, နကိး Health Link (ဖဲ 811) နမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်မ့ တမ့ၢ် တလီၤတံၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်တမံၤမံၤလၢနကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ
လၢတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လီၤဆီဘၣ်ထဲဆူၣ်ချ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢဖိသၣ်အဂီၢ်န့ၣ်, နုာ်လီၤ ကွၢ် ahs.ca/heal, ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်သဲ ကတီၤအီၤလၢ Stollery Children’s Hospital (ဖိသၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်)。
ဆူၣ်ချ့ဂ့ၢ်ဂီၤအူ အတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်
နၤမ့တမ့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤလၢနကွၢ်ထွဲအီၤပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်, ၀ံသးစူၤလဲၤသမံသမိးမၤကွၢ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဘျီဃီႋ
တၢ်လိၤကိၢ်
ထံၣ်လိာ်ဒီးဃုန့ၢ်တၢ်ကူစါတဘျီဃီဖဲ-
ပှၤတဂၤဂၤလၢအသးနံၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲးအိၣ်ဒီးတၢ်လိၤကိၢ် အသးအ့န့ မ့တမ့ၢ် မံခ့ (ကီခဲလၢကပၢၢ်ထီၣ်မ့တမ့ၢ်မဲာ်တပှ့ၤ) ဘှိးတဘျီ၀ံၤတဘျီ, ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကိာ်ဘိထီၣ် မ့တမ့ၢ် လိၤကပြုထီၣ်ဖးလဲၢ်ဖးထီ တလီၤမၢ်ဘၣ်ဖဲနဆီၣ်လီၤတၢ်ကပြုထီၣ်အလီၢ်တဖၣ်(လီၤဂာ်ဒံးတၢ်ထီၣ်လုးထီၣ်လါဆံးဆံးဖိ) တဖၣ်န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်သါထီၣ်သါလီၤ
ထံၣ်လိာ်ဒီးဃုန့ၢ်တၢ်ကူစါတဘျီဃီဖဲ-
- ပှၤဆိးက့လၢအသးနံၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲးန့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သါထီၣ်သါလီၤအတၢ်ကီတၢ်ခဲ (တမ့ၢ်လၢအနါဒ့တံၢ်ဘံးအဃိဘၣ်)。
ပှၤလၢအဆိးက့န့ၣ်အတၢ်သါထီၣ်သါလီၤချ့ဒိၣ် မ့တမ့ၢ် ကဘှၢဒိၣ်န့ၢ်ညီနူၢ် အသိး မ့တမ့ၢ် အနိးပျုၤ, အစု မ့တမ့ၢ် အခီၣ်ထီၣ်လုး၀ဲႋ
တၢ်ဆါအတၢ်အိၣ်သးထီရီၤတဖၣ်
ထံၣ်လိာ်ဒီးဃုန့ၢ်တၢ်ကူစါတဘျီဃီဖဲ-
ပှၤဆိးက့လၢအသးနံၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲးန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢကပၢၢ်ထီၣ် မ့တမ့ၢ် မဲာ်သပှ့ၤ မ့တမ့ၢ် သးဒံ၀့ၤဒံ၀ီၤအါထီၣ်, သးအ့န့, မ့တမ့ၢ် ဒုးနဲၣ် ဖျါထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ အါန့ၣ်ဒံးညီနုၢ်အသိး, ကိာ်ဘိထီၣ်, အိၣ်ဒီး တၢ်သံၣ်သူ မ့တမ့ၢ် ဖံးဘ့ၣ်လီၤ၀ါ မ့တမ့ၢ် ဖံးဘ့ၣ်ခိၣ်ခုၣ်ဖဲနဖီၣ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤႋ
- ပှၤလၢအဆိးက့န့ၣ်အိၣ်ဒီးနီၢ်ခိအထံသံးနိသံးတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်လၢအပာ်ဃုာ်ဒီးဖံးဘ့ၣ်ဃ့, ကိာ်ပူၤဃ့, မ့မ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် အခိၣ်ထံလီၤညၢၣ်(ဟူး) မ့တမ့ၢ် အဆံၣ်စှၤန့ၣ်လီၤႋ
တၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤအဂၤလၢတၢ်ကဘၣ်ဃုန့ၢ်တၢ်ကူစါတဘျီဃီပာ်ဃုာ်ဒီး-
- ဖဲပှၤလၢအဆိးက့မ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ယူၢ်လီၤတၢ်အီၣ်ကီခဲမ့တမ့ၢ် ထးခိၣ်ထံလီၤအါတလၢႋ
ဖဲပှၤဆိက့လၢအသးနံၣ်အိၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲးန့ၣ် အဂံၢ်တအိၣ် အလီၤစၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ထီၣ်အီၤႋ
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤထဲလၢနကသူအီၤအဂီၢ် , ဘၣ်ဆၣ်ထီဘိန့ၣ်, နကဘၣ်သူနကစၢ်အတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဒီးတၢ်ကွၢ် ထံဆိကမိၣ်လၢလိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ်တလိၣ်ဘၣ် တဲသကိးတၢ်ဒီးကသံၣ်သရၣ်ဒိၣ်, ကသံၣ်သရၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ န့ၣ်လီၤႋ
လၢ Alberta, နကိး Health Link (ဆီၣ်လီၤ 811) နမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် မ့တမ့ၢ် တလီၤတံၢ်ဘၣ်လၢတၢ်တမံၤမံၤလၢနကဘၣ်မၤဒံးလဲၣ်အဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ
ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါအဃၢ်
ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?
- တၢ်စူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ, လၢတၢ်စူးကါအီၤဘၣ်ဂ့ၤကမၣ်ဂ့ၤ, ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်သ ဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်သ့န့ၣ်လီၤႋ တၢ်ကဘၣ်ပာ်ပနီၣ်ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် တၢ်ကြၢးစူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်ထဲဒၣ်ဖဲအလိၣ်အိၣ်နီၢ်နီၢ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤႋ
- ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်မ့ၢ်တၢ်တြီဆၢဒီသဒၢဘဲးထံရံယါကျိၤကျဲလၢအမၤစၢၤ အအိၣ်မူလီၤတဲာ် ဒီးဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ် ဖဲတၢ်သူ၀ဲ ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ် အကတီၢ်ဒၣ်န့ၣ်လီၤႋ ဘဲးထံရံယါလၢအိၣ်ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ် န့ၣ်တဘျီတၢ်ခီၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “တၢ်ဆါဃၢ်လၢအခိၣ်ကိၤတဖၣ်” န့ၣ်လီၤႋ
- ဖဲဘဲးထံရံယါအိၣ်ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်အခါန့ၣ်, ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်လၢအမၤဘျါတၢ်ပူၤကွံာ်တဖၣ်တမၤတၢ် လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ
- တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါန့ၣ် ကဲထီၣ်သးသ့ခီဖျိလၢ အိၣ်ဒီးဂံၢ်သဟီၣ် ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံဘဲးထံရံယါဃၢ် ဒီးကီခဲ၀ဲဒီးတဘျီတခီၣ် တၢ်ကူစါက့ၤအီၤတသ့ဘၣ်ႋ တၢ်အံၤကဲထီၣ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါကတီၢ်ယံာ်ထီၣ်တုၤလၢတၢ်သံန့ၣ်လီၤႋ
- တိၢ်နီၣ် တၢ်ဆါအဃၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်မူလီၤတဲာ်သ့ – (တမ့ၢ်နၤဘၣ်!) ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဂ့ၤလၢအတအိကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်နီတဘျီဒၣ်လဲၣ် ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်လၢအိၣ်ဒီးဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်က သံၣ်မၤသံဘဲးထံရံယါလၢကျဲအဂၤတဖၣ်န့ၣ်သ့၀ဲန့ၣ်လီၤႋ
ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ် တမၤစၢၤတၢ် လၢတၢ် ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲးရၢး(စ), ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်သမုၣ်, တိးကွ့တၢ်ဘၣ်သမုာ်, ဒီးက လံၤကျိၤညိး (သးနါပှၢ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ်) အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ စူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါတဖၣ်အံၤအဂီၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ်သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်သ့န့ၣ်လီၤႋ
နကြၢးမၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်?
- တဘၣ်မုၢ်လၢ် လၢကဒိးန့ၢ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ်ဖဲနၤ မ့တမ့ၢ် နဖိဘၣ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ခုၣ် ဒီတၢ်ကိး အခါန့ၣ်တဂ့ၤႋ တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၣ်တၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်အံၤ အါတက့ၢ်ကဲထီၣ်ခီဖျိ ဘဲရၢး(စ)တ ဖၣ်ဒီးကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါအဃၢ်တဖၣ်တမၤဘျါတၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ
- တၢၣ်ပီၣ်ဒီးနကသံၣ်သရၣ်ဖဲနဘၣ်ဂာ်န့ၢ်ဘဲရၢး(စ)မ့တမ့ၢ်ဘဲးထံရံယါဒီး အလီၢ်အိၣ်လၢကဘၣ်စူးကါ(မ့တမ့ၢ်)တဘၣ်စူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ် ဆါဃၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- အိၣ်ဒီးတၢ်၀ံသးစူၤဖဲနၤ(မ့တမ့ၢ်နဖိ)ဒိးန့ၢ်တၢ်ဘၣ်သမုၣ်, တၢ်ကူး, မ့တမ့ၢ် တၢ်ကိာ်ယူၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်ဖျါထီၣ်အခါန့ၣ်တက့ၢ်ႋ ဘဲးရၢး(စ)တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတဖၣ်အါတက့ၢ်ကဘၣ် 4–5 သီတီၢ်ပူၤတချုး ကိညၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး တုၤ 3 နွံတီၢ်ပူၤလၢကဘျါက့ၤဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ
ဆၢကတီၢ်ဖဲတၢ်ခုၣ်(မ့တမ့ၢ်)တၢ်လိၤကိၢ်ဘၣ်သမုၣ်အကတီၢ်န့ၣ်, သ့နစုခဲအံၤခဲအံၤဒ်သိးနတဆိးက့တဂ့ၤႋ လူၤပိာ်ထွဲပတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်သ့စုအကျဲလီၤတံၢ်ႋ
လီၤဆဲးဖဲလံာ်ကဘျံးပၤဆူညါတဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
တဘၣ်နသးဒီး တၢ်ဆါဃၢ်လၢအခိၣ်ကိၤႋ စူးကါကသံၣ်မၤသံတၢ်ဆါဃၢ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ!
တၢ်သ့စု
တၢ်သ့စုမ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢတၢ်ပတုာ်တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါဃၢ်အတၢ်ရၤလီၤသးန့ၣ်လီၤႋ
80% တၢ်ဘၣ်ဂာ်န့ၢ်တၢ်ဆါညီနုၢ်တဖၣ်ရၤလီၤသးသ့ခီဖျိစုန့ၣ်လီၤႋ
နကဘၣ်သ့စုအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်-
- တချုးအီၣ်တၢ်ကတီၢ်
- တချုးကတီၤတၢ်အီၣ်, အဖၢမုၢ်, ဒီး၀ံၤအလီၢ်ခံ
- တချုးဒုးအိနုၢ်ဖိ
- စူးကါတၢ်ဟးလီၢ် မ့တမ့ၢ် မၤစၢၤဖိလၢထီၣ်တၢ်ဟးလီၢ်၀ံၤအလီၢ်ခံ
- တချုးဆီတလဲဖိသၣ်တၢ်ပးခံ(မ့တမ့ၢ်)ပိာ်မုၣ်တၢ်ဆှဲကဆှီပိးလီ၀ံၤအလီၢ်ခံ
- ဖဲဆှံကွံာ်နါအ့ၣ်ထံ၀ံၤ (မ့တမ့ၢ်)ထွါကွံာ်ဖိသၣ်အနါဒ့၀ံၤအလီၢ်ခံ
- ဖဲတၢ်ဟံးတၢ်ဖီၣ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ပှၤဂၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ
- တချုးထၢနုာ်လီၤ (မ့တမ့ၢ်)ထုးထီၣ်ကွံာ်တၢ်မဲာ်ဒိးကျးမဲာ်ချံ
- တချုးကွၢ်ထွဲပှၤလၢအဆိက့တဂၤဂၤ(မ့တမ့ၢ်)၀ံၤအလီၢ်ခံ
- ဖီၣ်ဘၣ်တၢ်မ့တမ့ၢ် ဒုးအီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတၢ်, မ့တမ့ၢ် ဖီၣ်ဘၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အအ့ၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ
- တချုးမၤကဆှီမဲ၀ံၤအလီၢ်ခံ
ကဘၣ်သ့စုဒ်လဲၣ်-
- သူစးပၠၣ်ဒီးထံႋ သ့ထဲထံတခါန့ၣ်တမၤပျီတၢ်အဃၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
- မၤဘၣ်စီၣ်နစုႋ
- ထူးဒီးစးပၠၣ်ပတီၢ်မုၢ်ႋ တဘၣ်သူစးပၠၣ်လၢတြီဆၢဘဲထံရံယါႋ
- ထူးဂံာ်ဂူာ်နစုခံခီလိာ်စှၤကတၢၢ် 20 စဲးကး (မ့တမ့ၢ်သူတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ သး၀ံၣ်တၢ်သး၀ံၣ် Twinkle, Twinkle, Little Star). ထူးနစုကိးတီၤဒဲးဃုာ်ဒီးနစုညါသး, စုနၢတဖၣ်အကဆူး, စုမုၢ်ကျၢၢ်, စုညါခိၣ်, စုဒ့ကိာ်, စုမုၢ်ခိၣ်ထိး, ဒီးစုမ့ၣ်တဖၣ်ႋ
- သ့နစုလၢ 10 စဲးကးတီၢ်ပူၤႋ
- ထွါဃ့နစုဒီးတၢ်က့ညၣ်လၢအကဆှီႋ
နကြၢးမၤမနုၤလဲၣ်-
- လိၣ်ဘၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ်, မဲကသံၣ်သရၣ်, ကသံၣ်သရၣ်/မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါ, ဒီးပှၤကူစါယါဘျါတၢ်တဖၣ် ကသ့အစုလၢတချုးမၤကွၢ်နၤဒီးနဖိအခါႋ
- မၤလီၤတံၢ်လၢဆးပၠၣ်ပတီၢ်မုၢ်အိၣ်၀ဲဒၣ်ဖဲနဖိအကၠိဒီးနတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ်အတၢ်ဟးလီၢ်ပူၤန့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- မၤလီၤတံၢ်လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲဖိသၣ်အလီၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်လီၢ်လၢဖိသၣ်ဒီးပှၤနီၢ်ဒိၣ်ကသ့၀ဲသ့ၣ်အစုအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်ႋ
- သူစးပၠၣ်ပတီၢ်မုၢ် စးပၠၣ်ပတီၢ်မုၢ်မၤကဆှီတၢ်သ့ဒံးသိးဒီး စးပၠၣ်တြီဃာ်ဘဲးထံရံယါန့ၣ်လီၤႋ တၢ်တအုၣ်ခီၣ်စူးကါစးပၠၣ်တြီဃာ်ဘဲးထံရံယါမ့ၢ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်ဂံၢ် သဟီၣ်ဒုးအိၣ်ကတီၢ်တၢ်တြီဃာ်ဘဲးထံရံယါ ဒီးတမၤတၢ်ဂ့ၤအါန့ၣ်ဒံး စးပၠၣ်ပတီၢ်မုၣ်န့ၣ်ဘၣ်လီၤႋ
- သိၣ်လိခီဖျိတၢ်အဒိႋ
This AHS educational resource in S’gaw Karen was developed in partnership with the Multicultural Health Brokers organization, of Edmonton, Alberta.
တၢ်တဟံးန့ၢ်မူဒါလၢၤဘၣ်လံာ်ပာ်ဖျါ
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤပာ်အီၤထဲလၢတၢ်ဂ့ၢ်ထီရီအဂီၢ်ဒီး ဘၣ်တၢ်သူအီၤဒ် “ဒ်အမ့ၢ်တၢ်”, “ဒ်အအိၣ်လၢ” အသိးန့ၣ်လီၤႋ တၢ်မ့ၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါအိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အပီၣ်လၢတၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးသနာ်က့, Alberta ဆူၣ်ချ့ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤတဆၢ ထၢၣ်ခၢၣ်စး မ့တမ့ၢ်အုၣ်ကီၤ, တဲဖျါထီၣ်, ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အခီပညီလၢတ အိၣ်ဖျါ မ့တမ့ၢ် သဲစးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤ ဆဲး, တၢ်နာ်န့ၢ်အီၤသ့, တၢ်မၤအလၢအပှဲၤ, မ့ၢ်၀ဲတီ၀ဲ မ့တမ့ၢ်ကြၢး၀ဲဘၣ် ၀ဲလၢ တၢ်ပညိၣ်လီၤလီၤဆီဆီဘၣ်ထွဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤတမ့ၢ်တၢ်စူးကါအီၤလၢတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်ထွဲဆူၣ်ချ့စဲၣ်နီၣ်လၢပှဲၤဒီးကံၢ်စီအလီၢ်န့ၣ်ဘၣ် Alberta ဆူၣ်ချ့တၢ်မၤစၢၤ ဂ့ၢ်လိာ်တၢ်အိၣ်ဒီးမူဒါ လၢတၢ်စူးကါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ် ကျိၤတဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်ခဲလၢာ်တဲာ်တဲာ်ဖျုဖျု, ဒီးတၢ်ဟံးန့ၢ်အကွီၢ်ဒၣ်၀ဲ, တၢ်ဟံးဂ့ၢ်၀ီ, တၢ်ဃ့ထီၣ်တၢ်လိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ်တၢ်မူးတၢ်ရၢ်ဟဲပၢၢ်ထီၣ် ခါခါလၢတၢ်စူးကါတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႋ)
ပှၤတ၀ၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘၣ်ထွဲတၢ်ထၢၣ်ကသံၣ်မၤသံတၢ်ဃၢ် (Do Bugs Need Drugs) မ့ၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ Alberta Health Health Services ဒီး British Columbia Centre လၢတၢ်ဖီၣ်ဂၢၢ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ
DBND@ahs.ca
www.dobugsneeddrugs.org
© 2023 Alberta ဆူၣ်ချ့ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤ, ပှၤအနီၣ်ဂံၢ်, ကမျၢၢ်, ဒီးကီၢ်ရ့ၣ်ပတီၢ်ဆူၣ်ချ့
တၢ်မၤအံၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်ပျဲလၢပဒိၣ်ဒ်လၢ Creative Commons Attribution-Non-commercial-Share Alike 4.0 International license (လံာ်ဟ့ၣ်တၢ်အ) ခွဲးဖီလာ်သိး. လၢတၢ်ကွၢ်ကီလံာ်ဟ့ၣ်တၢ်အခွဲးကွဲးဒိအံၤအဂီၢ်, ကွၢ်ဖဲ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/. နအိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢကကွဲးဒိ, ဟ့ၣ်နီၤဆူပှၤဂၤဒီး မၤဘၣ်လိာ်တၢ်မၤလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်မၤပနံၣ်တၢ်ကၤအတၢ်ပညိၣ်, ဖဲနတၢ်မၤဘၣ်ထွဲဘၣ်ဃးလၢ Alberta ဆူၣ်ချ့ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒီးမၤထွဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီဖဲလံာ်ဟ့ၣ်တၢ်အ ခွဲးအဂၤတဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤႋ နမ့ၢ်ဘှီဘၣ်, ဆီတလီကွံာ်အက့ၢ်အဂီၤ, မ့တမ့ၢ် မၤအိၣ်ထီၣ်တၢ်တခါခါ လၢတၢ်မၤအံၤအဖီခိၣ်န့ၣ်, နကဟ့ၣ်နီၤတၢ်မၤအတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်ဆူ ပှၤဂၤထဲဒၣ်လၢအဒံးသိး, လီၤပလိာ်, မ့တမ့ၢ် ဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့လိာ်သးဒီးလံာ် ဟ့ၣ်တၢ်အခွဲးအသိးန့ၣ်လီၤႋ လံာ်ဟ့ၣ်တၢ်အခွဲးန့ၣ်တၢ်တကစူးကါအီၤလၢ AHS ပနံၣ်အတၢ်စဲပနီၣ်, ပနံၣ်အမံၤပနီၣ်အဂီၢ် မ့တမ့ၢ် Alberta ဆူၣ်ချ့ဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤဘၣ်ထွဲန့ၣ်တမ့ၢ်ပှၤမၤန့ၢ်တၢ်ကွဲးဒိခွဲးယာ်အကစၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႋ
